Kiedy może dojść do rozwiązania małżeństwa przez rozwód?

Rozwiązanie małżeństwa przez rozwód jest możliwe w przypadku zupełnego i
trwałego rozkładu pożycia małżonków. Przesłanki te muszą być spełnione łącznie. Przesłanka zupełności rozkładu ma swoje odbicie w więziach pomiędzy małżonkami, tj. w więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej. Aby rozkład został uznany za zupełny, żadna z
nich nie może istnieć. W większości przypadków problemem jest wykazanie zerwania więzi gospodarczej w przypadku, gdy mimo zerwania więzi duchowej i fizycznej, między
małżonkami wciąż pozostają jej pewne elementy. Przesłanka trwałości rozkładu pożycia ma natomiast swoje odbicie w sytuacji, gdy sąd może jasno stwierdzić, iż małżonkowie do siebie nie powrócą.
Pamiętać należy jednak, że obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

Czym wyróżnia się rozwód bez orzekania o winie na tle rozwodu z orzeczeniem o winie?

Największą różnicą pomiędzy rozwodem bez orzekania o winie, a rozwodem o
orzekaniu o winie jest kwestia alimentów.
W przypadku nieorzekania o winie małżonków, a także w sytuacji, gdy oboje z małżonków zostali uznani za winnych rozpadu małżeństwa, alimenty przysługiwać będą wyłącznie
małżonkowi, który znajduje się w niedostatku. Natomiast jeżeli tylko jeden z małżonków zostanie uznany za winnego rozpadowi małżeństwa, alimenty będą przysługiwać małżonków niewinnemu, o ile rozwód pociągnął za
sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej. Dodatkowym atutem tej sytuacji jest fakt, iż do przyznania alimentów nie będzie koniecznym pozostawanie tego małżonka w
niedostatku.

Rozwód z winy obojga małżonków. Jest to możliwe?

Oczywiście. Orzekając rozwód sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Możliwym jest przypisanie winy obojgu małżonków w przypadku, gdy zachowanie
obu stron doprowadziło do rozkładu pożycia. W tym wypadku nie ma znaczenia, czyje zachowanie doprowadziło do rozpadu pożycia w stopniu większym. Sąd bierze pod uwagę
każde zachowanie małżonków.

Czy w trakcie postępowania można zmienić zdanie co do orzekania o winie?

Oczywiście, każde z małżonków może zmienić zdanie co do orzekania o winie aż do momentu zamknięcia sprawy. W związku z tym zdanie można zmienić także w postępowaniu odwoławczym, o ile od wyroku I instancji wniesiono środek odwoławczy.

Czy sąd może odstąpić od orzekania o winie?

Oczywiście. Jednak, aby sąd zaniechał orzekania o winie, małżonkowie muszą złożyć zgodne oświadczenie co do takiej woli. W przypadku odstąpienia, następują skutki takie, jak gdyby
żaden z małżonków nie ponosił winy.

Jakie dokumenty potrzebne są do rozwodu?

Obligatoryjnie wymaganym do rozwodu są: odpis aktu małżeństwa oraz odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci, chyba że małżeństwo jest bezdzietne, a także zaświadczenie o zarobkach z 3 ostatnich miesięcy. W sytuacji, gdy nie można odnaleźć odpisów, warto udać
się do Urzędu Stanu Cywilnego, gdzie z łatwością takie odpisy otrzymamy.
Dodatkowo, warto przygotować dla siebie dokumenty, które chcemy przedstawić w sądzie na potwierdzenie swoich twierdzeń.

Kiedy sąd nie wyrazi zgody na rozwód?

Rozwód jest niedopuszczalny w 4 przypadkach. Po pierwsze, w sytuacji gdy wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Po drugie, gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Po trzecie, w przypadku gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia.
Okolicznością pozwalająca na rozwód w takim przypadku jest jednak wyrażenie zgody na rozwód przez drugiego małżonka, bądź jeśli odmowa jego zgody na rozwód będzie w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Po czwarte, gdy pomiędzy małżonkami nie doszło do zupełnego i trwałego rozpadu pożycia.

Czy świadkiem w postępowaniu może być dziecko?

Zstępny stron (tj. wspólne dziecko stron, wnuk) może być świadkiem w postępowaniu, o ile ukończył 17 lat. Pozostałe dzieci (np. dzieci jednego z małżonków) mogą być świadkami o ile
ukończyły 13 lat. Pamiętać jednak należy, iż dziecku przysługuje prawo do odmowy składania zeznań. Wobec tego to od woli dziecka zależy, czy będzie ono chciało występować w procesie w roli świadka.

Czym kieruje się sąd powierzając władzę rodzicielską nad dzieckiem jednemu z rodziców?

Sąd powierzając władzę rodzicielską jednemu z rodziców bierze przede wszystkim pod uwagę dobro dziecka. Ważnymi aspektami, którymi kieruje się sąd przy podejmowaniu decyzji są predyspozycje każdej ze stron do wychowania dziecka, a także ich więź emocjonalna z dzieckiem.

Jak wygląda powrót do własnego nazwiska?

W przypadku zmiany nazwiska wskutek zawarcia małżeństwa, rozwiedziony małżonek może powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Jest na to jednak przewidziany określony termin. Rozwiedziony małżonek może zmienić swoje dotychczasowe nazwisko w ciągu 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu. Zmiany można dokonać poprzez złożenie oświadczenia przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego
lub konsulem.

Kogo można obciążyć obowiązkiem alimentacyjnym?

Obowiązek alimentacyjny, tj. obowiązek dostarczania środków utrzymania, a także w miarę potrzeby środków wychowania nakładany jest na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Nakładany jest on jednak według określonej przez prawo kolejności. Zasada kształtuje się następująco: obowiązek nakładany jest w pierwszej kolejności na zstępnych, tj. np. dzieci, wnuki, w drugiej na wstępnych, tj. np. rodziców, dziadków, a w trzeciej – na
rodzeństwo. W przypadku, gdy w rodzinie jest kilku zstępnych lub wstępnych, pod uwagę bierze się
stopień pokrewieństwa, a więc bliższy krewny ma pierwszeństwo przed dalszym. Np. w przypadku gdy alimenty mają zostać nałożone na rzecz rodzica, który ma dzieci, ale i wnuki, obowiązek zostanie nałożony na dziecko.
Natomiast w sytuacji, gdy krewni mają ten sam stopień pokrewieństwa, obowiązek alimentacyjny zostanie nałożony na nich łącznie – w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Należy mieć jednak na uwadze, iż niezależnie od wyżej opisanej zasady, pierwszeństwem zawsze objęty będzie małżonek. Tak więc obowiązek jednego małżonka do
dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa, ale także i po orzeczeniu separacji, zawsze będzie brany pod uwagę jako pierwszy. Dopiero w chwili niemożności nałożenia na niego powyższego obowiązku, pod uwagę zostaną wzięci krewni.

Do jakiego momentu istnieje obowiązek alimentacyjny po stronie rodziców wobec dziecka?

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka ustaje w momencie, w którym dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Tak więc trwać może on nawet do końca życia, np. w przypadku, gdy stan niezdolności do utrzymania się dziecka ma charakter trwały, spowodowany m.in. chorobą. Warto też podkreślić, iż obowiązek ten istnieje po stronie rodzica niezależnie od tego, czy przysługuje mu władza rodzicielska. Co ważne, istnieje możliwość wcześniejszego ustania obowiązku, o ile dziecko jest w stanie
pokryć swoje koszty utrzymania i wychowania z własnych dochodów.
Należy mieć także na uwadze, że obowiązek alimentacyjny rodziców nie jest bezwzględny. Po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości, rodzice mogą się od niego uchylić w 2 przypadkach. Po pierwsze, jeśli dalsze świadczenie alimentacyjne będzie dla nic
połączone z nadmiernym uszczerbkiem, a po drugie, jeśli dziecko nie dokłada starań do tego, aby móc samodzielnie się utrzymać.

Czy obowiązek alimentacyjny może zostać nałożony wobec rodzeństwa? Czy istnieje możliwość od uchylenia się od niego?

Warto pamiętać, iż obowiązek alimentacyjny może zostać nałożony wobec rodzeństwa. Roszczenie takie powstaje pomiędzy rodzeństwem w sytuacji, gdy siostra lub brat nie będą w
stanie samodzielnie się utrzymać. Od powyższego obowiązku można się jednak uchylić. Warunkiem uchylenia jest zaistnienie sytuacji, gdy spełnienie obowiązku alimentacyjnego będzie wiązało się z nadmiernym uszczerbkiem dla osoby obowiązanej bądź też dla jego najbliższej rodziny.

Co wpływa na zakres świadczeń alimentacyjnych?

Zakres świadczeń alimentacyjnych uwarunkowany jest dwoma przesłankami. Pod uwagę brane są potrzeby uprawnionego, ale także możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. W przypadku potrzeb uprawnionego należy mieć na uwadze, iż obowiązek alimentacyjny ma charakter przejściowy, jego celem nie jest podniesienie standardu życia zobowiązanego, a
jedynie pomoc w usamodzielnieniu się i utrzymaniu bieżącego standardu. Pod uwagę bierze się w tym kontekście wiele czynników, jak np. wiek, zdolności, stan zdrowia czy zainteresowania.
Natomiast w przypadku możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, pod uwagę brane są jego comiesięczne dochody, a także najważniejsze składniki jego majątku. Dopiero powyższe przesłanki uwzględnione łącznie, stanowią podstawę do ustalenia zakresu świadczenia alimentacyjnego.

Czy uzyskiwane świadczenie. wychowawcze (tzw. 500+) będzie miało wpływ na sytuację alimentacyjną?

Nie. Na zakres obowiązku alimentacyjnego nie wpływa fakt otrzymywania świadczenia
wychowawczego 500+.

Co w sytuacji, gdy osoba na której spoczywa obowiązek alimentacyjny nie jest w stanie go realizować?

W sytuacji, gdy osoba zobowiązania do świadczenia alimentacyjnego nie jest w stanie go realizować, bądź także, gdy uzyskanie od niej świadczenia na czas jest niemożliwe lub też jest nadmiernie utrudnione, obowiązek alimentacyjny osoby zobowiązanej przechodzi na osobę
zobowiązaną w dalszej kolejności.

Czy w przypadku roszczeń alimentacyjnych może dojść do przedawnienia?

Tak. Roszczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem 3 lat. Natomiast w przypadku należności alimentacyjnych wymagalnych za okres sprzed uprawomocnienia się wyroku, jeśli
zostały one następnie zasądzone wyrokiem sądu lub ustanowione zostały przed sądem w wyniku ugody lub mediacji, przedawniają się po upływie 6 lat. Warto także mieć na uwadze, iż bieg przedawnienia nie może się rozpocząć w czasie trwania władzy rodzicielskiej, oraz, że ulega on zawieszeniu w kwestii wcześniejszych roszczeń wobec rodziców, które przysługują dzieciom.
Podkreślenia wymaga także fakt, iż jeśli świadczenie alimentacyjne przysługuje małoletniemu dziecku od rodzica, który posiada władzę rodzicielską, bieg przedawnienia może rozpocząć się dopiero po osiągnięciu przez dziecko pełnoletniości.

Czy obowiązek alimentacyjny przechodzi na spadkobierców osoby obowiązanej do alimentów?

Nie. Obowiązek alimentacyjny nie przechodzi na spadkobierców osoby zobowiązanej do świadczenia alimentacyjnego.

Czy po stronie ojca dziecka, który nie jest mężem matki dziecka powstaje obowiązek spełnienia roszczeń majątkowych?

Tak. Ojciec niebędący mężem matki, obowiązany jest przyczynić się do pokrycia wydatków związanych z ciążą, porodem oraz kosztów 3-miesięcznego utrzymania matki w okresie porodu. Ponadto, matka, która poniosła wskutek ciąży bądź porodu inne koszty, lub poniosła szczególne straty majątkowe, może żądać od ojca pokrycia części tych wydatków i strat.

Czy podział majątku jest uzależniony od rozwodu?

Nie. Podział majątku wspólnego nie jest uzależniony od rozwodu. Może on nastąpić zarówno przed rozwodem, w jego trakcie jak i nawet kilka lat po rozwodzie.rodzeństwo. W przypadku, gdy w rodzinie jest kilku zstępnych lub wstępnych, pod uwagę bierze się
stopień pokrewieństwa, a więc bliższy krewny ma pierwszeństwo przed dalszym. Np. w przypadku gdy alimenty mają zostać nałożone na rzecz rodzica, który ma dzieci, ale i wnuki, obowiązek zostanie nałożony na dziecko.
Natomiast w sytuacji, gdy krewni mają ten sam stopień pokrewieństwa, obowiązek alimentacyjny zostanie nałożony na nich łącznie – w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Należy mieć jednak na uwadze, iż niezależnie od wyżej opisanej zasady, pierwszeństwem zawsze objęty będzie małżonek. Tak więc obowiązek jednego małżonka do
dostarczania środków utrzymania drugiemu małżonkowi po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa, ale także i po orzeczeniu separacji, zawsze będzie brany pod uwagę jako pierwszy. Dopiero w chwili niemożności nałożenia na niego powyższego obowiązku, pod uwagę zostaną wzięci krewni.

W jaki sposób dochodzi do podziału majątku wspólnego małżonków po ustaniu małżeństwa?

Prawo przewiduje dwa sposoby dokonania podziału majątku wspólnego małżonków po ustaniu małżeństwa. Możliwym jest podział majątku w drodze polubownego zawarcia umowy, bądź poprzez orzeczenie sądu. Jednak aby dokonać sądowego podziału majątku konicznym jest uprzednie złożenie odpowiedniego wniosku.

Kiedy można wystąpić do sądu z wnioskiem o podział majątku?

Podział majątku wspólnego małżonków można ustanowić po ustaniu małżeństwa, jednak możliwa jest również sytuacja gdy na wniosek jednej ze stron, sąd może orzec co do podziału majątku wspólnego już w wyroku orzekającym rozwód, o ile nie utrudni to postępowania. W związku z tym, z wnioskiem o podział majątku można wystąpić jednocześnie wraz z składanym pozwem o rozwód. W takim wypadku wniosek zawierany jest w treści pozwu i składany do sądu okręgowego. Natomiast w drugim przypadku z wnioskiem możemy wystąpić do sądu po orzeczeniu rozwodu. W tym wypadku wniosek ten będzie rozpatrzony w nowym postępowaniu, które zostanie wszczęte po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej przed sądem rejonowym. We wniosku należy dokładnie określić, co wchodzi w skład majątku wspólnego, jaka jest wartość poszczególnych składników majątku wspólnego oraz w jaki sposób ma nastąpić podział majątku.

Jak wygląda podział majątku wspólnego małżonków przed rozwodem?

W przypadku, gdy małżonkowie wyrażają chęć dokonania podziału ich wspólnego majątku jeszcze przed rozwodem, można tego dokonać w drodze ustanowienia rozdzielności majątkowej. Ustrój ten wprowadza się w drodze zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej, w której małżonkowie pomiędzy sobą ustanowią ustrój w postaci rozdzielności majątkowej. Umowę taką sporządza się u notariusza.

Jak wygląda podział majątku w drodze umowy po orzeczeniu rozwodu?

W przypadku orzeczenia rozwodu, wraz z dniem oznaczonym w wyroku, powstaje pomiędzy małżonkami rozdzielność majątkowa. W wyjątkowych przypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z datą wsteczną. Dopiero po zniesieniu ustroju małżeńskiej wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami, będą oni mogli zawrzeć umowę o podział majątku wspólnego. Forma takiej umowy jest dowolna. Jedynie w przypadku gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość, wymagalną formą zawarcia umowy o podział majątku jest forma aktu notarialnego. Nie mniej jednak, w każdym przypadku warto umowę taką zawrzeć u notariusza.

Czy orzeczenie o winie przy rozpadzie małżeństwa ma wpływ na podział majątku wspólnego małżonków?

Nie. W sytuacji gdy przed dokonaniem podziału majątku wspólnego małżonków, rozpad małżeństwa zostanie orzeczony z winy jednego z małżonków, nie ma to żadnego wpływu na wysokość udziałów przyznanych każdemu z małżonków w wyniku podziału majątku.
zobowiązaną w dalszej kolejności.

Co może być podstawą ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym?

Warto pamiętać, że podział majątku wspólnego nie zawsze musi skutkować równymi udziałami. Nierówne udziały w majątku wspólnym mogą zostać ustalone przez sąd z ważnych powodów. Orzecznictwo wskazuje, iż ważnym powodem jest rażące, lub też uporczywe naruszanie obowiązków wobec rodziny przez jednego z małżonków. Takimi sytuacjami mogą być m.in. hazard lub trwonienie wspólnego majątku przez jednego z małżonków. Co więcej za ważny powód wskazuje się także długotrwałą separację zawinioną przez jednego z małżonków, czy też sytuację, gdy jedno z małżonków nie przyczyniało się do powstania majątku wspólnego stosownie do swoich warunków. Przez ostatnią z przesłanek należy rozumieć całokształt działań każdego z małżonków, które zmierzają do zapewnienia dobra rodzinie, a nie wysokość osiąganych przez nich zarobków. Zdarzyć się wobec tego może sytuacja, gdy to małżonek osiągający wyższe dochody uznany zostanie za tego, który nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego stosownie do swoich warunków, w wypadku kiedy swoje dochody przeznaczał na dobro własne, a nie dobro rodziny.

Co stanowi przedmiot podziału majątku?

Przedmiotem podziału majątku są wyłącznie aktywa. W związku z tym w przypadku sądowego podziału majątku, sąd nie weźmie pod uwagę przy podziale majątku faktu, iż na jednego z małżonków został ustanowiony kredyt bądź hipoteka. Przedmiotem podziału majątku wspólnego będą w szczególności nabyte w czasie trwania małżeństwa: środki zgromadzone na rachunkach bankowych (wspólnych i indywidualnych), dochody z działalności zarobkowej, dochody osiągane z majątku wspólnego lub osobistego (np. w przypadku wynajmu lokalu mieszkalnego) czy także wszelkie dobra materialne i nieruchomości nabyte przez małżonków.

Kto ponosi koszty sądowe przy podziale majątku?

Koszty sądowe przy podziale majątku ponoszą obie strony w równym zakresie. Opłatę od wniosku głównego powinien uiścić wnioskodawca w całości. Podlega ona jednak rozliczeniu na koniec postępowania. Co do zasady uczestnik postępowania powinien zwrócić wnioskodawcy połowę tej opłaty po orzeczeniu końcowym. Natomiast w przypadku, gdy uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników. Co więcej, jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może nałożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. Reguła ta ma także zastosowanie w sytuacji, gdy uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie.

Jak wyglądają kwestie spadkowe, gdy zmarły nie pozostawił testamentu?

W przypadku, gdy zmarły nie pozostawił po sobie testamentu, dochodzi do ustawowego dziedziczenia spadku, a więc o tym, kto zostanie spadkobiercą decydować będą przepisy ogólne. W obliczu powyższej sytuacji, koniecznym będzie przeprowadzenie postępowania spadkowego. Osobą uprawnioną do przeprowadzenia postępowania jest każdy ze spadkobierców, pamiętać należy jednak o tym, iż postępowanie prowadzone może być wyłącznie przed sądem lub przed notariuszem.

Postępowanie spadkowe przed sądem - co warto wiedzieć?

W przypadku podjęcia decyzji o przeprowadzeniu postępowania spadkowego przed sądem, należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku do sądu właściwego dla miejsca ostatniego miejsca zamieszkania osoby zmarłej. Wniosek powinien zawierać dane osobowe osoby składającej wniosek, a także wszystkich spadkobierców ustawowych oraz osoby zmarłej wraz z datą i miejscem jego śmierci. Ponadto, do wniosku składanego przed sąd rejonowy należy dołączyć następujące dokumenty: odpisy wniosku dla każdego z spadkobierców biorących udział w postępowaniu, odpisy skrócone aktów urodzenia spadkobierców bądź odpisy skrócone aktów ich małżeństwa jeśli zawarli oni związki małżeńskie, odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy, a także oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, o ile zostały one składane przed sądem przez spadkobierców. Po rozpatrzeniu wniosku, sąd stwierdza nabycie spadku, w którym ustala osoby dziedziczące wraz z wysokością ich udziałów w spadku.

Kto dziedziczy po zmarłym, jeśli spadkodawca nie zostawił po sobie testamentu?

W pierwszej kolejności do dziedziczenia powołani w częściach równych zostaną małżonek i dzieci spadkodawcy. Zaznaczyć jednak należy, iż część spadku przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż ¼ całego spadku, a w sytuacji, gdy dziecko nie dożyje otwarcia spadku, do dziedziczenia dojdą jego zstępni. Gdy spadkodawca nie miał zstępnych, do dziedziczenia wspólnie z małżonkiem, który otrzyma połowę spadku, dojdą rodzice spadkodawcy w części po ¼ dla każdego z rodziców. Rodzeństwo spadkodawcy może dojść do dziedziczenia jedynie w sytuacji, gdy jedno z rodziców nie dożyje otwarcia spadku. W takim wypadku rodzeństwo przejmuje udział rodzica, a w razie niedożycia otwarcia spadku przez którekolwiek z rodzeństwa, jego udział w spadku przekazany zostanie jego zstępnym. Natomiast co z dziadkami? Dojdą oni do dziedziczenia po spadkodawcy jedynie w braku małżonka, zstępnych, rodziców, rodzeństwa oraz zstępnych rodzeństwa. Pamiętać należy także o dzieciach małżonka spadkodawcy, dojdą one do dziedziczenia dopiero w braku małżonka spadkodawcy oraz jego krewnych.

Czy separacja ma wpływ na dziedziczenie po zmarłym?

Tak. W przypadku jeśli przed śmiercią małżonkowie pozostawali w separacji, małżonek spadkodawcy może dziedziczyć po zmarłym małżonku jedynie w przypadku, gdy został sporządzony ważny testament, w którym zostanie on powołany jako spadkobierca. Jednak w sytuacji, gdy nie sporządzono testamentu lub okazał się on być nieważny, małżonek ten nie będzie powołany do dziedziczenia.

Jak nie przejąć długów po spadkodawcy?

Jedynym sposobem na nieprzyjęcie długów po spadkodawcy jest złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem lub przed notariuszem. Oświadczenie należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia, kiedy spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania do dziedziczenia. W braku złożenia oświadczenia w terminie, przyjmuje się, iż spadkobierca przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, tj. jego odpowiedzialność za długi spadkowe zostanie ograniczona do wartości stanu czynnego spadku ustalonego w wykazie inwentarza bądź spisie inwentarza, który zostaje złożony przez spadkobierców, wykonawcę testamentu bądź zapisobiercę windykacyjnego przed sądem lub notariuszem. W przypadku złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku nie ma natomiast możliwości uchylenia się w całości od długów spadkodawcy. W takim wypadku można podjąć jedynie decyzję o przyjęciu prostym spadku , tj. bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe, bądź o przyjęciu ze wspomnianym wyżej dobrodziejstwem inwentarza, które pozwoli na ograniczenie odpowiedzialności za długi.

Komu przysługuje uprawnienie do zachowku?

Prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy. Mogą oni z tego prawa skorzystać w sytuacji, gdy spadkodawca pozostawi po sobie testament, w którym nie uwzględni ich jako spadkobierców. W tym wypadku, należeć się im będzie zachowek, o ile byliby oni powołani do spadku z ustawy. Podkreślić należy, iż prawo do zachowku przysługiwać będzie rodzicom spadkodawcy jedynie, gdy spadkodawca nie miał dzieci. Wysokość zachowku wynosi połowę wartości ustawowego udziału w spadku danego spadkobiercy. Natomiast w sytuacji, gdy osoby uprawnione do zachowku będą trwale niezdolne do pracy, wysokość zachowku wyniesie 2/3 wartości ich ustawowego udziału w spadku. To samo dotyczy osób małoletnich-dla nich także wysokość zachowku wyniesie 2/3 wartości ustawowego udziału w spadku.

Od kogo można uzyskać wartość należnego zachowku?

W pierwszej kolejności wartości należnego zachowku żądać należy od spadkobierców. Do chwili działu spadku, odpowiedzialność spadkobierców z tytułu zachowku jest solidarna, natomiast po dokonanym dziale spadku, każdy ze spadkobierców odpowiada z tytułu zachowku do wysokości jego udziału w spadku. W sytuacji, gdy spadkobiercy nie są w stanie zapłacić całości należnego zachowku, o zapłatę wartości zachowku należy zwrócić się do osób, na których rzecz został uczyniony zapis windykacyjny. Warto jednak wiedzieć, iż osoby takie są obowiązane do zapłaty sumy zachowku jedynie do wysokości wzbogacenia się z tytułu dokonanego zapisu i odpowiadają one z tego tytułu solidarnie. Jeżeli roszczenie nie zostanie zaspokojone, bądź też w danym przypadku nie było zapisobierców windykacyjnych, osoba uprawniona do zachowku może żądać jego zapłaty od obdarowanego, który otrzymał darowiznę doliczaną do spadku. Warto podkreślić, iż do spadku nie dolicza się drobnych darowizn zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych oraz darowizn dokonanych przed więcej niż 10 lat od otwarcia spadku. Tak jak w przypadku zapisobierców, tak i w przypadku obdarowanych- mają oni obowiązek zapłaty tylko w granicach wzbogacenia powstałego wskutek darowizny. W przypadku wielości obdarowanych, obdarowany wcześniej ponosi odpowiedzialność dopiero, gdy uprawniony do zachowku nie może uzyskać pełnego zaspokojenia od obdarowanego później. We wszystkich przypadkach, osoby zobowiązane do zapłaty wartości zachowku odpowiadają tylko do wysokości nadwyżki przekraczającej ich własny zachowek.

Kiedy można dokonać podziału spadku pomiędzy osoby dziedziczące?

Podziału masy spadkowej można dokonać dopiero po otrzymaniu wydanego przez sąd postanowienia o nabyciu spadku lub notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia.

W jaki sposób można odwołać testament?

Testament można odwołać w drodze sporządzenia nowego testamentu, bądź poprzez celowe jego zniszczenie lub pozbawienie cech niezbędnych do uznania jego ważności. Testament można także odwołać poprzez dokonanie w nim zmian, z których jasno będzie wynikała wola odwołania przez testatora poszczególnych postanowień.